İsim Değiştirme

İsimlerinden memnun olmayan bireyler, ismini değiştirmek ister. Bu isteğe yanıt veren hukukumuz, gerekli koşulların sağlanması halinde isim değiştirme davası açma yoluyla kişilere bu hakkı tanımaktadır.

• İsim değiştirme davasıyla beraber:
• İsim bir başka isimle değiştirilebilir,
• İsme ek bir ikinci isim alınabilir,
• İki farklı isme sahipse, isimlerden birisinin kaldırılması sağlanabilir.

TMK da ifade edilen isim değiştirme ile ilgili yasa gereği isim değişikliği sadece haklı nedenlere dayanılarak gerçekleştirilebilir.

İsim Değiştirebilmek İçin Gereken Haklı Nedenler

MK madde 27 de isim değiştirme sadece haklı gerekçelerin olduğu durumlarda mümkündür ifadesi yer almaktadır. Fakat aynı kanun, belirttiği bu haklı nedenleri ifade etmemiştir. Bu bakımdan isim değiştirme davası açılırken sunulan gerekçenin hakim tarafından değerlendirilmesi gerekecektir. Bu konuda Yargıtay kararlarına bakıldığı takdirde isim değiştirme için gösterilen haklı nedenler şu şekilde ifade edilmiştir:

Kişinin nüfus cüzdanında yazan isimden farklı bir isimle tanınması ve sosyal çevresi tarafından o isimle bilinmesi durumunda

• Kişinin isminin komik veya gülünç olması halinde,
• İsmin telaffuzunun güç olması halinde,
• Kişinin isminin toplumun ahlak kurallarına ve örf – adet kurallarına tezatlık içermesi,
• Kişinin isminin, mensubu olmadığı bir din ya da ait olması
• İsmin, herkes tarafından bilinen kötü bir olay veya kişiyi anımsatması,

İfade edilebilir. Bu durumlar haklı neden olarak sayılmakta ancak haklı nedenler sadece ifade edilen sebeplerle sınırlı olmamaktadır. Örnek olarak verilen bu durumların haricinde hukuken kabul edilebilir gerekçeler öne sürülerek de isim değiştirme davası açılabilir.

İsim Değiştirme Davası Hangi Mahkemede Görülür?

Haklı bir gerekçe ile isim değiştirme için açılan davada görevli mahkeme, Asliye Hukuk Mahkemesi’dir

İsim değiştirme davasında yetkili mahkemeyse, isminin değiştirilmesini isteyen kişinin yerleşim yer mahkemesi veyahut nüfusa kayıtlı yer mahkemesidir. Bu nedenle kişi, söz konusu davayı ikametinin bulunduğu yerdeki Asliye Hukuk Mahkemesinde açabilir. Bunun yanı sıra nüfusa kayıtlı olduğu yer Asliye Hukuk Mahkemesinde de açabilecektir.

İsim Değiştirme Davasını Kimler Açabilir?

İsim değiştirme davası, sadece kişinin bizzat açabileceği ya da özel yetkili vekaletnameyle birlikte yetki verdiği avukat ile açılabilir. Zira isim değiştirme, kişiye sıkı sıkıya bağlı haklardan birisidir.

18 yaşını doldurmamış, henüz reşit olmamış kimselerin isim değiştirme davası, anne ve babası evliyse her ikisinin de izniyle, evli değillerse velayetin kendisine bırakıldığı anne ya da babanın izniyle açılabilir. Bunun yanı sıra özel yetkili vekaletnameyle yetkilendirilmiş avukat vasıtasıyla da açılabilir.

İsim Değiştirme Davasının Tarafları Kimlerdir?

İsim değiştirme davasında davacı, adının değiştirilmesini talep eden kimsedir. Bu davalarda dava edilen tarafsa Nüfus Hizmetler Kanunu’na göre Nüfus İdare Müdürlüğü’dür. Yani denilebilir ki; isim değiştirme davasında Nüfus Müdürlüğünce belirlenmiş bir memur davalı sıfatıyla davaya katılır.

Davasız İsim Değiştirme

Medeni Kanun madde 39 gereği isim değişikliği davası açılmaksızın isimde bir değişiklik yapmak mümkün değildir. Fakat Nüfus Hizmetleri Kanunu geçici 11. Maddesi gereği kişi (sınırlı süre ile) yerleşim yerinin bağlı olduğu Nüfus Müdürlüğü’ne yazılı müracaat etmesi halinde belirli durumlarda isim değiştirmesinin önü açılmıştır. Bu sınırlı durumlar;

• Yazım ve imla hatasının bulunması
• Düzeltme işaretinin kullanılmamasından doğan anlam değişiklikleri,
• Genel ahlaka mugayir ve toplumca komik karşılanan

İsimler için geçerlidir. Bu gibi durumların olması halinde başvuru süresi geçirilmeden mahkeme kararı olmaksızın, il – ilçe idare kurulu tarafından verilecek kararla bir kez olmak üzere değişiklik sağlanabilir.

İsim Değiştirmenin Hukuki Sonuçları

İsim değiştirme gerekçesinin hakim tarafından haklı bulunduğu ve değişikliğin sağlanması yönünde karar verildiği takdirde ismi değişen kimsenin nüfus kaydı düzenlenir. İsim değişikliği haricinde şahsın diğer şahsi durumları değişmez. Bunun yanı sıra eğer varsa çocuklarının nüfustaki anne veya baba hanelerinde yer alan isimleri de düzenlenir.

İsim Değiştirme Davası Ne Kadar Sürer?

İsim değiştirme davası oldukça uzun süren davalardan birisi değildir. Dava için gereken işlem ve hukuki prosedürler pratik biçimde tamamlandığı takdirde çoğu zaman tek celsede tamamlanmaktadır. Bu süre mahkemeden mahkemeye değişmekle beraber, isim değiştirme davası takriben iki ila dört ay kadar sürmektedir. Bu sürenin uzamaması ve tek celsede netice alınması için emsal davalarla deneyimlenmiş liyakat sahibi bir avukat ile birlikte hareket edilmesi oldukça yararlı olacaktır.

İsim Değiştirme Kararına İtiraz

İsim değiştirilmesi sonucunda zarar gören kimse MK madde 27 gereği isim değişikliği kararını öğrendiği andan itibaren bir yıl içinde söz konusu kararın kaldırılmasını talep edebilir. Şayet bu bir yıllık süre içinde dava açmaz ise bu takdirde dava açma hakkı ortadan kalkacaktır.

İsim Değiştirme Davasında Avukat Zorunlu Mu?

İsim değiştirme davası, diğer davalarda olduğu gibi avukat ile birlikte takip edilmesi zorunlu değildir. Bu dava, bizzat kişi tarafından takip edilebilir. Fakat kişi herhangi bir hak kaybına uğramamak, hukuki menfaatlerini muhafaza etmek ve gerekli hukuki prosedüre uyarak davanın kısa sürede netice vermesini sağlamak adına deneyimli bir avukat eşliğinde davayı takip edebilir.

Bebeklerde İsim Değişikliği

Çocuklarda ve bebeklerde isim değiştirme için açılacak dava, yasal temsilciler aracılığıyla gerçekleştirilebilir. Ebeveynler, isim değişikliği davası açarak haklı bir neden öne sürmeli, sürdüğü haklı nedenini de ispatlamalıdır. Bu sayede bebeğin veya çocuğun ismi değiştirilebilir. Bebek ve çocukların isim değiştirme için açacağı dava genel isim değişikliği davasıyla aynı prosedürü içerir.

Reşit olmayan ancak ayırt etme gücüne sahip olan çocukların anne ve babası isim değiştirme davası açmak istemezse bu durumda çocuk kendisi isim değiştirme davasını açarak ismini değiştirebilir. Bu durumun sebebi; kişinin ayırt etme gücüne sahip olması ve isim hakkının kişiye sıkı sıkıya bağlı olan haklardan olmasından ileri gelmektedir. Fakat kimi durumlarda hakim vasi atanması yönünde karar kılabilir.

• İsim değiştirme davası açan kimse, dava sürecinden bu isteğinden vazgeçebilir ve dolayısıyla davadan da dönebilir. Bunun için ilgili mahkemeye feragat dilekçesi sunulmalı yahut feragat ettiğinin kişi tarafından sözle beyan edilmesi gereklidir.

• İsim değiştirme davası eğer haklı bir nedene dayanmıyorsa ve usule dair işlemler olması gerektiği gibi gerçekleşmemişse bu durumda dava reddedilir. Davanın reddedilmesi durumunda kanun yollarına başvurmak mümkündür. O halde istinaf sürecine gidilebilir. İstinaf mahkemelerine giden bir dosyanın neticeye ulaşması takriben yedi sekiz ay kadar sürmektedir. Bu bakımdan ilk derece mahkemesinden müspet netice almak önemlidir. Bu nedenle uzman bir hukukçunun sağladığı danışmanlık hizmeti ile birlikte sürece devam etmek oldukça yararlı olacaktır.

• İsim değiştirme davası ücreti yıldan yıla farklılık göstermektedir. İsim değiştirme davası açmak için mahkeme harç ücreti ile birlikte gider avansı yatırılmalıdır. Gazeteye verilecek ilan için de şayet gide avansı kafi gelmez ise harici bir ücret yatırılmalıdır. Bunun yanı sıra dava bir avukat ile birlikte takip edilecekse bu durumda vekalet ücreti de söz konusu olacaktır. Vekalet ücretinin ne kadar olacağı kişi ile avukatı arasında tayin edilecek olup bu miktar Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinde ifade edilen asgari tutarın altında olamaz.