Onları şimdiye kadar duymadıysanız, bu sadece zaman ile alakalıdır. İster dijital spor kartları isterse dijital sanat eserleri olsun, NFT‘ler interneti fırtına gibi kaplıyor ve basitçe USD cinsinden toplam hacmini yalnızca Şubat ayında ikiye katladı. Peki, niş pazarlardan dünyaca ünlü müzayede evi Christie’s’e kadar servet karşılığında satılan bu dijital varlıklar nelerdir?
İçerikler
NFT ne anlama geliyor?
Bir NFT, bir blok zincirinde bulunan değiştirilebilir olmayan bir jetondur. Bir belirteç, bir varlığın sahipliğinin işaretidir. Örneğin, bir konser bileti, bir konser için bir alana sahip olmanın bir işaretidir. Bitcoin, Bitcoin’in temel değerine sahip olma unvanıdır. Token, blok zincirinde depolanan dijital bir varlıktır. Blockchain şeffaf olduğu için, hangi token’ın sahibinin kim olduğunu görmek herkes için kolaydır.
Fungible, kolayca değiştirilebilen bir varlığı ifade eder. Bir dolar çok esnek, bir mal karşılığında bana bir dolar verebilirsiniz ve sonra onu başka bir hizmetle yeniden takas edebilirim. Bir komşu, süpermarkete gittiğinde birkaç gün içinde bir pasta pişirmek ve bana bir tane daha almak için yarım kilo şeker ödünç alabilirdi. Şekerin farklı olması önemli değil, kolayca değiştirilebilir.
Değiştirilemez bir jeton, başka bir jetonla kolayca değiştirilemeyen benzersiz bir jetondur. En başta gelen kullanım durumu sanat eserleridir. Sanat eserleri blok zincirinde milyonlarca dolara (veya bu durumda bir blok zinciri yerel para birimi olan Ethereum) satılıyor. Örnekler çoktur, ancak şimdiye kadarki en ünlü NFT sanatçısı, ilk olarak 21 sanat eserini satan Beeple’dır. Dijital pazar yeri Şık Ağ Geçidi toplamda 3,5 milyon dolardır. Ardından Christie’s’de 6.5 milyon dolara “HER GÜN: İLK 5000 GÜN” başyapıtını satmaya devam etti. Beeple, daha önce Charleston South Carolina’dan bir grafik tasarımcı olan Mike Winkelmann’dır.
Bu pazarlarda takas edilen tek şey sanat eserleri değildir. NFT alanında gittikçe daha fazla hacim, dijital spor ticaret kartlarından geliyor. Aslında, basketbol hayranları çoktan harcadığı 230 milyon dolarlık ticaret NBA Top Shot kartlarıdır. Bu kartlar, spor için belirli klasik anları temsil eder ve her birinin yalnızca sınırlı bir miktarı vardır. Bu kartların sahipliği ve kıtlığı Ethereum blok zinciri tarafından güvence altına alınmıştır. Son zamanlarda, ender bir Lebron James vurgusu en yüksek teklifi verene 200.000 $ ‘a satıldı.
Neden Bunun İçin Para Ödeniyor?
Bu satın almaların çılgın yanı, herkesin Beeple’ın sanat eserini veya Lebron’un önemli anlarını indirebilmesidir. Dizüstü bilgisayarınızda “resmi kaydet” i tıklamak kadar basit. Alıcıların peşinde olduğu şey, kendi içindeki sanat eseri değil, o sanat eserinin sahipliğinin kanıtıdır. Alıcılar, en değerli eşyalarını müzelerde sergileyen sanat koleksiyoncularına benziyor. NFT’ler, sanat koleksiyoncularının en sevdikleri sanatçıları çevrimiçi olarak finansal olarak teşvik etmelerinin bir yolunu temsil ediyor.
İnsanlar gittikçe daha fazla evrildikçe, özellikle kilitlenme döneminde, dijital dünyada da sanat satın almaya karar vermemiz doğal gözüküyor. Bir adım daha ilerisi, Decentraland gibi belirli platformlar, kullanıcıların dijital bir dünyada arazi veya gayrimenkul satın almasına olanak tanır.
Bu, internetin niş bir sektöründen başka bir şey olmasa da, son altı ayda gerçekten ana akım medyada patladı ve burada kalacak gibi görünüyor. NFT‘lerle ilgili ilk deneyler 2013-2014’e kadar uzanırken, pazar 2021’de belli bir olgunluğa ve ana akım çekiciliğe ulaşmış gibi görünüyor.
Bununla birlikte, NFT pazarıyla ilgili bazı sorunlar devam etmektedir. Değişimin ana para birimi ve pazar yerlerinin kurulduğu ağ Ethereum olduğundan, işlem ücretleri çok yüksektir ve bir NFT’nin mülkiyet hakkını yaratıcısından alıcıya devretmek için 50 $ ödemek zorunda kalmak olağandır. Rarible veya OpenSea gibi platformlarda, mevcut pazar liderleri, yalnızca her bir işlemin (NFT’nin oluşturulması, teklifler, mülkiyetin devredilmesi) kullanıcılara büyük meblağlara mal olmasıyla kalmaz, aynı zamanda Ethereum ağının korkunç karbon ayak izini de oluşturur.
Bununla birlikte, Ethereum 2022’nin başlarında mimarisini çok daha çevre dostu olacak şekilde değiştirmeyi planladığından umut vardır. Bu arada, bazı pazar yerleri bu sınırlamalara teknik çözümler buldu. Drops.is, NFT’lerle satın alıp satmanın ötesinde çok daha fazlasını yapmanıza olanak tanıyan yeni bir NFT projesidir. Kullanıcıların NFT’nizi teminat olarak kullanarak NFT oluşturmasına, teklif vermesine, hisseye varmasına, kredi almasına olanak tanır. Aynı zamanda Polygon ağı üzerine inşa ederek bir Katman 2 çözümü kullanıyor, bu işlemlerin maliyetlerini (platformun kendisi tarafından ödenen) birkaç kuruşa ve önemli çevresel maliyetleri düşürüyor.
NFT Ekonomisi
NFT devriminin en heyecan verici kısmı, dijital sanatlarda uzmanlaşmış sanatçıların nihayet çalışmalarının karşılığını alacak olmasıdır. Şimdiye kadar, dijital sanatın doğası ve sonsuz tekrarlanabilirliği nedeniyle sanatçıların kreasyonlarından para kazanması çok zordu. Artık sanatçıların gerçek hayranları, herhangi bir aracı veya platform aracılığıyla onları doğrudan destekleyebilecek.
Ana akım sanatçılar, Grammy ödüllü Kings of Leon gibi sanatçılarla bu eğilimi yakalamış görünüyor. Bu aynı zamanda Grimes, Lindsay Lohan ya da Soulja Boy müziği, dijital sanat eserlerini ve hatta sınırlı sayıda bir plağın sahipliğini temsil eden NFT’leri yayınlayanlardır.
Ancak NFT’lerden para kazanabilenler sadece sanatçılar değildir. Örneğin dijital spor kartı pazarı çoktan patlamıştır. Futbol takas kartı platformu Sorare, 2020-2021 Kylian Mbappé kartının 65.000 dolara satıldığını gördü. Evde sıkışıp kalan spor hayranlarından para kazanmak, bu platformlar için son derece karlı hale geldi, öyle ki, gelecekteki projeler için Sorare ile ortaklık kuran oyun devi Ubisoft’un dikkatini çekti.
NFT’ler, son kripto çılgınlığının en sıcak ürünü ve ana akım sanatçıları onları keşfetmeye başladıkça, daha popüler hale gelecekler ve yakında size yakın bir dijital pazara sunulacaktır.
